Het tevredenheids onderzoek bij de mensen die hebben deelgenomen aan een week in Les Vaux wijst uit dat 60 % zich krachtiger voelt, 49 % meer steun ervaart van de omgeving, 38 % zich minder somber voelt en 31 % meer levenslust heeft gekregen na de week in Les Vaux. Ook de partners hebben er veel aan gehad: vooral het gevoel gesteund te worden is bij hen toegenomen.
DE RESULTATEN
Om inzicht te krijgen in de tevredenheid over en de effecten van de gastenweken in Les Vaux krijgen de gasten twee maanden na thuiskomst een evaluatieformulier toegestuurd, waarin vragen zijn opgenomen over de verzorging, de voorzieningen, maar ook – en daar gaat het hier om – over de behandeling en wat er eventueel veranderd is sinds de week in Les Vaux. De vragen betreffen enerzijds veranderingen die men bij zichzelf constateert (20 items) en anderzijds gedragingen, zoals plannen die men ten uitvoer heeft gebracht.
Een tussenperiode van twee maanden is gekozen om een realistisch beeld te krijgen, niet beïnvloed door de euforische stemming waarin deelnemers aan het eind van een gastenweek vaak verkeren. Het onderzoek is verricht onder 80 patiënten en hun partners, die tussen 1998 en 2003 een week hebben meegemaakt.
VRAGENLIJST
De vragenlijst over wat er veranderd is sinds de week in Les Vaux bevat 20 items. Per item kan men aangeven of het betreffende begrip is toegenomen, afgenomen of gelijk gebleven. Op basis van een factoranalyse konden de items gegroepeerd worden in 4 factoren, die de namen: levenslust, malaise, gevoel van sociale steun en innerlijke kracht hebben gekregen. In onderstaande tabel staan de items gerangschikt in de 4 factoren.
| Levenslust |
Malaise |
Gevoel van
sociale steun
|
Innerlijke kracht |
| actief |
verdrietig |
eenzaam |
evenwichtig |
| levendig |
wanhopig |
verbonden |
rustig |
| fit |
bang |
gesteund |
krachtig |
| vermoeid |
boos |
gewaardeerd |
zelfverzekerd |
| |
stuurloos |
nuttig |
|
| |
bezorgd |
|
|
| |
opgelucht |
|
|
De veranderingen ten aanzien van levenslust, malaise, gevoel van sociale steun en innerlijke kracht zijn weergegeven in onderstaande grafiek.
Bij de onderzochte groep patiënten is er bij 61 % een toename van innerlijke kracht, 49 % ervaart meer steun van de omgeving, 38 % ervaart minder malaise en 31 % heeft meer levenslust gekregen na de week in Les Vaux. Bij de partners blijkt dat zij niet alleen hun zieke partner tot steun zijn, maar er voor zichzelf ook veel aan hebben. Vooral het gevoel gesteund te worden is bij hen toegenomen.
VERANDERD GEDRAG
Niet alleen uit wat de gasten zeggen over de effecten van Les Vaux, ook uit het gedrag valt de werkzaamheid van de week op te maken. Er worden besluiten genomen én uitgevoerd om aan onbevredigende situaties een eind te maken. Er worden nieuwe activiteiten ondernomen (wandelen, yoga, piano spelen, schilderen, boetseren etc). Er zijn er die de week in Les Vaux een doorbraak noemen, die hun leven totaal veranderd heeft.
Hoe komt het dat de tevredenheid over Les Vaux zo groot is? Ten eerste natuurlijk de redenen die ook gelden voor andere vormen van (groeps)begeleiding van mensen met kanker, zoals herkenning vinden bij elkaar, delen van gedachten en gevoelens, leren je te uiten (ook met andere middelen zoals beeldend, fysiek etc), merken dat je niet ‘de enige’ bent, fysiek weer op krachten komen en wellicht ook ervaren om verwend te worden (voor velen ongekend). Daarnaast zijn er redenen die specifiek zijn voor de begeleiding in Les Vaux, zoals de rust, de tijd, de mogelijkheid ongestoord tot jezelf te komen, de afstand van huis, een week lang en daarmee samenhangend het gevoel van veiligheid om je te uiten. Wat wellicht ook geholpen heeft is het verblijf in een natuurlijke en zonnige omgeving en het ondernemen van buitenactiviteiten zoals wandelen, zwemmen, in de moestuin werken etc. Dit naar analogie van de ervaringen van SPEL (Samenwerkende Psychologen in de Eerste Lijn) Waterland Amstelland bij de hulpverlening aan getroffenen van de nieuwjaarsbrand in Volendam in 2001. Daar bleek dat de gangbare therapeutische setting weinig resultaten opleverde, maar een verblijf op de Rainbow Ranch, een therapeutische paardrijd vakantie in Spanje, wel het herstelproces bevorderde.
Er kleven wel enige methodologische bezwaren aan de manier waarop de effecten van Les Vaux onderzocht zijn. Het gaat om kleine aantallen en er is geen controlegroep. De onderzoeksopzet was dan ook niet bedoeld om mee naar buiten te treden, maar voor onszelf om te weten te komen hoe de begeleiding wordt ervaren, opdat wij daarvan kunnen leren. Dat is ook gebeurd. Er zijn veelvuldig veranderingen ingevoerd op basis van aanbevelingen en kritiekpunten van de gasten. Nu echter blijkt dat de tevredenheid en effectiviteit zo groot is, is het te aanlokkelijk daar niet iets van te laten zien. Wij beseffen echter terdege dat er geen ‘harde’ uitspraken aan ontleend kunnen worden. Alhoewel wij er voor onszelf van overtuigd zijn dat deze aanpak goed werkt, zal verder, meer gedegen onderzoek moeten volgen om deze vorm van begeleiding (meerdere dagen, weg uit de eigen omgeving, intensieve begeleiding) op grotere schaal te propageren.
